BAHASA IDENTITI NEGARA

KUALA LUMPUR: Sekumpulan pakar, pencinta dan aktivis bahasa yang mewakili agensi kerajaan dan swasta, persatuan dan individu pada perbincangan "Meja Bulat Memartabatkan Bahasa Melayu" April lalu mencadangkan supaya Jawatankuasa Khas Kabinet ditubuhkan khusus untuk memperjuang hal berkaitan Bahasa Melayu.

Jawatankuasa itu diharap akan membolehkan sebarang perkara berhubung bahasa kebangsaan mendapat perhatian kerajaan dan diselaraskan antara kementerian dan agensi yang berkaitan, khususnya Kementerian Pelajaran, Kementerian Pengajian Tinggi dan Pihak Berkuasa Tempatan (PBT).

Pada pelancaran Bulan Bahasa Kebangsaan 5 Oktober lepas, Timbalan Perdana Menteri Tan Sri Muhyiddin Yassin turut menggesa PBT memainkan peranan dalam membantu kerajaan memperkasa penggunaan bahasa kebangsaan di tempat awam.

Mereka boleh menguatkuasakan Undang-undang Kecil Iklan dan Garis Panduan Papan Iklan bagai memastikan tiada lagi paparan iklan dan penamaan bangunan serta premis yang tidak menggunakan bahasa kebangsaan.

Dalam urusan seharian, beliau mahu semua pemimpin korporat supaya tidak meminggirkan bahasa kebangsaan.

“Penggunaan bahasa kebangsaan dalam kalangan syarikat berkaitan kerajaan, institusi perbankan, kewangan dan insurans seperti penggunaan dokumen rasmi, papan tanda dan borang yang digunakan, perlulah diberi penegasan,” katanya.

Selepas 53 tahun Malaysia merdeka dan sematang usianya, gesaan Timbalan Perdana Menteri itu bukan remeh tetapi penting untuk memastikan bahasa kebangsaan kekal relevan dalam dunia perniagaan dan perdagangan hari ini.

Penegasan semula penggunaan Bahasa Melayu ini dalam urusan rasmi seperti mesyuarat dan urusan kerajaan turut diungkap oleh persidangaan meja bulat itu dalam memorandum yang dicadang dihantar kepada Muhyiddin yang juga Menteri Pelajaran.

Kata mereka, penggunaan ayat/istilah /perkataan dalam bahasa lain hanya patut dibenarkan dengan izin seperti yang dipraktis di Parlimen.

PENEKANAN BAHASA DI SEKOLAH

Kebanyakan mereka memberi penekanan kepada usaha ini di peringkat sekolah – “melentur buluh biarlan dari rebungnya”,. Kebetulan penganjur ialah Kementerian Pelajaran dengan kerjasama Institut Terjemahan Negara Malaysia (ITNM).

Yang ditekankan ialah usaha memberikan nilai dan kepentingan bahasa kebangsaan. Antaranya syarat lulus Bahasa Melayu dalam pensijilan terbuka, hendaklah ditingkatkan daripada lulus (Gred E) kepada kepujian gred C.

Pelajar tingkatan enam sepatutnya diwajibkan mengambil mata pelajaran Bahasa Melayu dan syarat kelulusan Bahasa Melayu untuk kemasukan ke tingkatan enam, IPTA dan IPTS perlu ditingkatkan.

Dengan meluasnya pendedahan anak muda kepada bahasa SMS, berbual di Internet, twitter dan facebook misalnya, dibimbangi tahap pengungkapan Bahasa Melayu mereka semakin merosot.

Seorang aktivis mencadangkan supaya ujian lisan diwajibkan di sekolah-sekolah dan dijadikan syarat kelayakan menyambung pengajian di universiti.

Antara usaha menggalakkan penuturan Bahasa Melayu yang betul juga ialah dengan menganjurkan aktiviti untuk pelajar. Umpamanya jika sekolah-sekolah sering mengadakan aktivti sehari berbahasa Inggeris, sepatutnya aktiviti yang sama boleh dibuat untuk Bahasa Melayu.

Kenapa harus malu atau dianggap tidak sepatutnya Bahasa Melayu direndahkan martabat melalui penghidupan aktiviti sebegini kerana hari istimewa itu boleh diisi dengan program bertutur dalam Bahasa Melayu yang betul melalui perbualan, pembacaan puisi, peraduan dan kuiz, pementasan drama dan sebagainya.

SYARAT WAJIB

Ketua Dua Gabungan Persatuan Penulis Nasional (Gapena), Prof Datuk Dr Abdul Latif berkata kurikulum Bahasa Melayu bukan sahaja perlu mengutamakan ujian lisan dengan keputusannya diambil kira dalam peperiksaan, bahkan mata pelajaran itu mesti dijadikan syarat wajib lulus dengan kepujian untuk mendapat sijil.

Keputusan Bahasa Melayu juga perlu diambil kira dalam syarat masuk ke IPT dan sebagai syarat mendapatkan pekerjaan dalam sektor kerajaan mahupun swasta, katanya.

Felo Penyeldidik Utama di Institut Alam dan Tamadun Melayau (Atma) Universiti Kebangsaan Malaysia (UKM) Prof Dr Teo Kok Seong berkata tindakan menjadikan mata pelajaran Bahasa Melayu lulus sahaja dalam peperiksaan ialah satu kerugian kerana untuk syarat lulus sahaja menyebabkan pelajar, khususnya bukan Melayu sudah mencuba menguasai bahasa itu sebaik-baiknya.

Justeru jika syarat lulus itu diubah kepada kredit, sudah tentu keupayaan dan kebolehan berbahasa kebangsaan dengan betul dan tepat akan menjadi keutamaan mereka, katanya.

Bagi menjadikan usaha ini selari dengan gagasan 1Malaysia, nama sekolah jenis kebangsaan dicadang ditukar kepada sekolah kebangsaan dan menjadikan Bahasa Melayu bahasa pengantar di sekolah dan universiti.

Pelajar antarabangsa di IPT juga hendaklah diwajibkan mengikuti kursus Bahasa Melayu seperti amalan lazim bagi pelajar antarabangsa di universiti luar negara.

Turut dicadangkan ialah komponen kesusasteraan Melayu dalam mata pelajaran Bahasa Melayu dikeluarkan dan dijadikan mata pelajaran teras, menggunakan karya bermutu untuk kajian dan apresiasi pelajar.

KELAYAKAN GURU

Dalam memberikan penekanan terhadap pelajar, turut diberi perhatian ialah cadangan untuk memastikan guru-guru menguasai Bahasa Melayu dengan baik supaya ilmu yang diperturun betul.

Maka itu dicadangkan syarat pencapaian yang baik ini juga harus diwajibkan sebagai syarat dalam mengikuti kursus perguruan.

Guru mata pelajaran Bahasa Melayu mestilah berpengkhususan Bahasa Melayu, harus mempunyai keterampilan Bahasa Melayu yang tinggi serta menguasai nilai estetik dan budaya Melayu yang mencirikannya. Dalam hal ini mereka harus diberi keistimewaan sama seperti guru yang mengajar Sains dan Matematik dalam Bahasa Inggeris sebelum ini.

Tahap penguasaan ilmu Bahasa Melayu guru-guru ini perlu ditingkatkan melalui program latihan yang lebih berkesan sementara guru mata pelajaran lain juga dimestikan menggunakan bahasa kebangsaan yang baik serta mengambil kira aspek bahasa dalam memberi markah kertas peperiksaan pelajar.

DEFINISI MARTABATKAN BAHASA MELAYU

ITNM dalam kenyataannya mengenai perbincangan meja bulat itu menjelaskan bahawa umumnya frasa “memartabatkan Bahasa Melayu” didefinisikan sebagai memberi kedudukan tinggi lagi bermaruah serta berprestij kepada Bahasa Melayu dalam kalangan penutur aslinya dan masyarakat lain pada peringkat nasional, serantau dan global.

Bahasa Melayu yang bermartabat ialah bahasa yang mempunyai kedudukan ekonomi yang tinggi sebagaimana dibuktikan oleh bahasa utama dunia khsusnya bahasa Inggeris, Perancis dan Jepun.

Bagi memartabatkan Bahasa Melayu, ia tentu sekali perlu menjadi bahasa yang mendukung pelbagai disiplin ilmu dan digunakan sepenuhnya dalam pentadbiran negara, penggubalan dan perumusan undang-undang, perbicaraan kes di mahkamah dan sektor kehakiman, sektor perdagangan, ekonomi korporat, pasaran saham, kedoktoran, kejuruteraan, teknologi maklumat dan pelbagai bidang penting serta utama yang menunjangi kemajuan bangsa serta negara di pentas global.

Bulan Bahasa Kebangsaan tahun ini yang bertemakam 1Bahasa 1Bangsa 1Negara mempunyai matlamat yang sama iaitu penggunaannya harus diteguhkan dengan sikap masyarakat sendiri dalam mengamalkannya.

Muhyiddin menegaskan bahawa penguatkuasaan undang-undang tanpa ada kerelaan diri untuk menghormati bahasa kebangsaan tidak akan mampu menjayakan matlamat yang dihasratkan.

Penguasaan Bahasa Melayu juga berupaya menjadi komponen penting dalam menzahirkan perasaan cintakan negara, sekali gus memperkukuh perpaduan melalui satu bahasa yang menyerlahkan identiti masyarakat dan negara. - BERNAMA