Sukar untuk menafikan hakikat
bahawa sebahagian besar ibu bapa masih menganggap keputusan peperiksaan adalah
aspek terpenting dalam menentukan kejayaan masa depan pelajar.
Meskipun, transformasi dunia
pendidikan negara sudah dipelbagaikan dalam mekanisme tertentu termasuk
menggabungkan nilai kemahiran sebagai antara prasyarat penilaian pembangunan
pelajar, kejayaan akademik masih dijadikan penanda aras utama.
Malah, ketaasuban pada keputusan
peperiksaan biarpun pada aspek lain ada kelebihannya, namun masih dikhuatiri
mampu meninggalkan impak sampingan, sekali gus melahirkan golongan pelajar
seperti robot yang diprogramkan dengan kecemerlangan menerima arahan, tetapi
gagal berfikir sendiri.
Justeru, sejauh manakah
keberkesanan usaha untuk membantu pelajar, masyarakat dan ibu bapa agar
menerima hakikat bahawa keputusan peperiksaan hanya sebahagian proses menjana
kecemerlangan?
Bagaimana mahu meyakinkan bahawa
masih banyak lagi aspek lain boleh dijadikan penanda aras bagi mengukur erti
kejayaan dan bukan sekadar bergantung harap pada akademik semata-mata?
Naib Canselor Universiti Tun
Hussein Onn Malaysia (UTHM) merangkap Pengerusi Majlis Peperiksaan Malaysia,
Profesor Datuk Dr Mohd Noh Dalimin
berkata ‘ketaasuban’ ibu bapa terhadap peperiksaan sebagai penentu utama masa
depan pelajar sukar diubah melainkan mereka memahami bahawa aspek itu boleh
‘membahayakan’ perkembangan diri anak-anak.
Menurutnya, tidak salah
meletakkan peperiksaan sebagai pengukur kejayaan, namun sikap itu boleh memberi
tekanan hingga membantutkan perkembangan normal lain yang seharusnya dinikmati
pelajar.
“Adakalanya ibu bapa tidak sedar
tindakan itu satu penyeksaan kepada anak (pelajar) kerana mereka dinafikan hak
untuk menikmati perkara lain dalam hidup.
“Memang tidak salah ibu bapa
menzahirkan hasrat untuk melihat kecemerlangan, namun mesti tahu cara atau
batasnya.
“Jangan berterusan memberikan
tekanan atau meletakkan sasaran untuk anak, kerana dikhuatiri timbul pula
masalah lain,” katanya.
Katanya, kebiasaannya pelajar
turut meletakkan sasaran untuk meraih keputusan cemerlang, malah ada desakan
lebih daripada ibu bapa.
“Dalam aspek ini, ibu bapa adalah
pihak yang lebih mendesak dan ternyata ia memang tidak baik untuk perkembangan
emosi anak.
“Ibu bapa diminta memberi peluang
anak meniti kedewasaan dan kematangan. Kejayaan bukan hanya melalui peperiksaan
atau akademik saja, tapi juga boleh digilap berdasarkan kelebihan diri dalam
aspek lain,” katanya.
Beliau turut mengakui ibu bapa di
negara ini masih melihat akademik sebagai kewajaran utama berbanding kemahiran
lain.
“Itulah masalah atau dilema
sektor pendidikan negara kita kerana ibu bapa masih kuat dibelenggu mentaliti
sedemikian, sedangkan aspek kemahiran juga ada peranannya dalam sistem
pendidikan negara.
“Cuma kita kurang
‘mengiktirafnya’ berbanding negara lain di dunia. Namun, Kementerian Pelajaran
tetap berusaha mengubah persepsi itu seperti menaikkan taraf sekolah teknik dan
vokasional kepada kolej supaya ibu bapa nampak ada nilai lain yang boleh
membentuk kejayaan,” katanya.
Ditanya sama ada mentaliti
sedemikian boleh diubah, sedangkan masyarakat sudah tepu dengan pemikiran itu,
beliau berkata perubahan boleh dibuat, tetapi mengambil masa lama.
Budaya peperiksaan akuinya, sudah
sebati dalam sistem pendidikan negara dan sudah menggantikan budaya ilmu.
“Bagaimanapun, usaha mengubahnya
sudah dilakukan sedikit demi sedikit seperti perubahan yang dibuat pada sistem
pentaksiran negara.
“Sebagai contoh, di peringkat
Sijil Tinggi Persekolahan Malaysia (STPM) atau Sijil Pelajaran Malaysia (SPM),
sudah ada elemen sistem Pentaksiran Berasaskan Sekolah (PBS) yang bukan saja
menilai pelajar menerusi peperiksaan bertulis tapi kerja projek, kajian luar dan
amali.
“Pengenalan ini selari hasrat
kementerian untuk membangunkan modal insan seimbang serta memperluaskan
pendidikan lebih holistik,” katanya.
Beliau bagaimanapun tidak
menafikan bahawa sistem peperiksaan masih relevan bagi menilai keupayaan pencapaian
pelajar terutama dari segi pemahaman terhadap proses pembelajaran dan
pengajaran.
“Peperiksaan masih relevan kerana
di situlah kita boleh menilai sejauh mana hasil pemahaman pelajar dalam proses
pembelajaran dan pengajaran.
“Cuma pengubahsuaian dan
penambahbaikan dalam sistem atau format peperiksaan perlu dilakukan bagi
melahirkan pelajar yang mampu menjana kecemerlangan dalam seluruh aspek
global,” katanya mengakui antara impak negatif yang ketara menerusi sistem
peperiksaan ialah budaya menghafal untuk peperiksaan.
“Pelajar memang giat belajar,
tapi bukan untuk memahami, sebaliknya menghafal demi menjawab dalam peperiksaan
selain melupakan perkara yang gigih dipelajari sebaik tamat peperiksaan.
“Dengan kata lain, sistem
pendidikan kita hanya menggalakkan budaya menghafal bukannya pemikiran
menyebabkan pelajar lebih cenderung bergantung kepada jawapan contoh, hafalan
dan soalan ramalan berbanding memahami konsep dan teori.
“Ini yang kebanyakannya berlaku
menyebabkan peperiksaan tidak boleh dijadikan penanda aras kepada keupayaan
pelajar sebaliknya budaya ilmu perlu diterapkan,” katanya.
Beliau menekankan bahawa konsep
peperiksaan adalah untuk mengesan perkembangan pelajar secara menyeluruh
mengenai prestasi mereka dalam mencapai sasaran pembelajaran, untuk mengenal
pasti kekuatan dan kelemahan dalam pembelajaran dari semasa ke semasa, mengetahui
keberkesanan pengajaran dan pembelajaran, memantau kemajuan serta merangsang
pencapaian lebih tinggi, selain mengetahui pencapaian objektif pembelajaran.
“Konsep peperiksaan boleh dilihat
dari tiga sudut, iaitu penilaian untuk pembelajaran, penilaian sebagai
pembelajaran dan penilaian pembelajaran.
“Sebab itu, banyak pembaharuan
sudah dibuat supaya golongan sasaran celik mata dan minda bahawa sistem
pendidikan kita sudah tidak lagi terlalu berfokus pada peperiksaan tapi budaya
mendapatkan ilmu,” katanya.
Sumber : http: //www.hmetro.com.my/