Perpaduan adalah isu yang
sentiasa diberikan perhatian serius oleh kerajaan. Tanpa perpaduan yang kukuh
akan memungkinkan berlakunya konflik perkauman yang boleh menjejaskan
keharmonian hidup masyarakat dan keselamatan, seterusnya kemajuan dan
pembangunan negara.
Perhatian dan usaha serius ke
arah perpaduan kaum di negara ini boleh dikatakan bermula selepas tercetusnya
tragedi 13 Mei 1969. Peristiwa hitam itu mendorong kerajaan menubuhkan Majlis
Muhibah Negara dipengerusikan oleh Perdana Menteri, Tunku Abdul Rahman Putra.
Pada 1 Julai 1969, Jabatan Perpaduan Negara ditubuhkan di bawah Jabatan Perdana
Menteri.
Apabila Kerajaan berparlimen
dipulihkan semula, Majlis Muhibah Negara digantikan dengan Majlis Perpaduan Negara
(MPN) pada 23 Februari 1971. MPN kemudian ditukarkan kepada Majlis Penasihat
Perpaduan Negara (MPPN) yang dipengerusikan oleh Perdana Menteri dengan ahlinya
seramai 51 orang. Ia ditadbirkan bersama oleh Jabatan Perpaduan Negara dan
Pejabat Muhibah Negara.
Pada l Januari 1972, Jabatan
Perpaduan Negara dan Pejabat Muhibah Negara digabungkan dan dijadikan
Kementerian Perpaduan Negara.
Selepas Pilihan Raya Umum 1974,
Kementerian Perpaduan Negara bertukar nama menjadi Lembaga Perpaduan Negara.
Sebuah badan penasihat turut dibentuk, iaitu Panel Penasihat Lembaga Perpaduan
Negara yang asalnya ialah Lembaga Perpaduan Negara. Penubuhannya dilancarkan
Perdana Menteri, Tun Abdul Razak (Allahyarham) pada 28 Oktober 1974.
Panel Penasihat itu ditubuhkan
untuk membincangkan masalah perpaduan secara telus dan objektif supaya timbul
idea baharu bagi menghapuskan perasaan perkauman dan mengelakkan daripada
timbulnya konflik dan konfrontasi antara kaum. Pada tahun 2004, Jabatan
Perpaduan Negara dikenali sebagai Jabatan Perpaduan Negara dan Integrasi
Nasional (JPNIN). Ia adalah bukti kerajaan begitu komited untuk membina sebuah
negara Malaysia yang bersatu padu.
Matlamat bina perpaduan kaum
Membina masyarakat Malaysia yang
bersatu bukan usaha mudah kerana pelbagai ranjau harus dibersihkan supaya jalan
ke arah perpaduan dicapai. Polisi ‘pecah dan perintah’ yang dilaksanakan
penjajah telah mewujudkan keadaan masyarakat yang bercampur tetapi tidak
bersatu.
Keadaan itu boleh mengundang
bencana kepada negara jika tidak dicari jalan penyelesaian jitu.
Justeru, peristiwa 13 Mei telah
mendorong negara melaksanakan ‘kejuruteraan sosial’ dengan penekanan segala
dasar dan agenda kerajaan bermatlamatkan membina perpaduan kaum.
Hakikatnya, perpaduan kaum adalah
faktor penting dalam menentukan kestabilan sosiopolitik dan sosioekonomi
negara. Ia tidak boleh dicapai dalam bentuk hubungan ‘fungsional’ semata-mata
tetapi lebih penting dari itu ia menuntut hubungan ‘empatetik’ yang mendalam
antara kaum.
Hubungan ‘fungsional’ tidak sukar
dipraktikkan kerana sekadar perhubungan harian di tempat kerja atau premis jual
beli. Sebaliknya, hubungan ‘empatetik’ adalah hubungan yang sukar dibina.
Namun, ia tidak mustahil jika kita melihat merentasi tembok perkauman.
Kita mungkin dapat bertolak ansur
dalam beberapa perkara tetapi sukar untuk membina hubungan ‘empatetik’ antara
kaum jika masing-masing kekal dalam tembok perkauman yang tebal. Ia menuntut
kita menghapuskan ego dan sentimen perkauman.
Semak kembali kelemahan
Memang selama ini konsep
masyarakat majmuk kita difahami dalam kerangka konsep Furnival yang
memperakukan perbezaan nilai, norma, budaya dan adat resam sesuatu kaum
minoriti sehingga toleransi dalam konsep pluralisme yang diutarakan Furnival
itu menjadi antara sebab kepada benih perkauman kekal bertapak. Akhirnya, ia
tetap menjadi penghalang kepada usaha memperkasakan perpaduan kaum melalui
pelbagai dasar dan program.
Memang pada permukaannya
kelihatan ia memberikan impak positif kepada perpaduan kaum di negara ini.
Namun, hakikatnya, ia gagal tetapi bukan kegagalan sepenuhnya. Lantas apa yang
perlu dilakukan ialah menyemak kembali kelemahan yang ada supaya langkah
memperbaiki dapat dilaksanakan.
Saya kira gagasan 1Malaysia yang
menekankan kita melihat sesuatu itu merentasi tembok perkauman dengan
menekankan elemen penerimaan dan empati boleh menjadi landasan memperbaikinya.
Sayangnya, konsep dan gagasan itu disalahertikan dan dipolitikkan sehingga kebaikannya
dilupakan.
Kesannya, perpaduan tetap menjadi
isu sehingga kerajaan terpaksa menubuhkan Majlis Konsultasi Perpaduan Negara
(MKPN) pada November tahun lalu. MKPN mempunyai hasrat murni, iaitu menyediakan
pelan bertindak cadangan penyatuan nasional yang boleh direalisasikan bagi
memperkukuh kembali perpaduan antara kaum di negara ini.
Justeru, kita berharap MKPN dapat
meneliti isu ini dengan mendalam dari semua sudut secara berani, telus dan
jujur, termasuk mengkaji kesan aliran pendidikan berasaskan kaum.
Memang cabarannya cukup besar
seperti pernah disebut oleh Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Razak bahawa
perpaduan nasional adalah proses panjang dan cabarannya besar sebab negara kita
terlalu kompleks, tetapi ia bukan penghalang. Kesudahannya, perpaduan nasional
akan berpunca daripada minda kita sendiri.
Penulis ialah Penganalisis Media di Bahagian Penerbitan Dasar Negara,
Jabatan Penerangan, Kementerian Komunikasi dan Multimedia
Sumber : http : //www.bharian.com.my/