Oleh : ZIN MAHMUD
KEJAYAAN wakil Ikhwanul Muslimin, Muhammad Mursi sebagai
Presiden Mesir adalah bersejarah, penuh harapan tetapi ia adalah kemenangan
pahit dengan menghadapi cabaran berlapis-lapis.
Paparan dari media antarabangsa menunjukkan rakyat Mesir
bergembira dengan kemenangan beliau dan penyokong-penyokong Ikhwan melakukan
sujud syukur.
Perkembangan bersejarah itu, bukan saja bagi Mesir tetapi
juga bangsa Arab, rantau Timur Tengah dan umat Islam.
Kalau hendak dikirakan, kemenangan Mursi itu merupakan
peristiwa pertama di mana penduduk Mesir memilih pemimpin mereka sejak 5,000
tahun negara itu diwujudkan.
Mesir adalah antara negara purba yang masih wujud, walaupun
sekarang dalam bentuk moden. Pada zaman Firaun, sudah tentu rajanya tidak
dipilih rakyat. Begitu juga semasa menjadi sebahagian daripada empayar Yunani
dan Rom. Juga semasa pemerintahan kerajaan Islam dan selanjutnya di zaman moden
ini.
Ketika Mesir diwujudkan sebagai negara bangsa yang muncul
daripada runtuhan Khilafah Uthmaniah, ia diperintah pula oleh raja, terakhir
ialah Al Malik Farouk sebelum digulingkan oleh pihak tentera nasionalis pimpinan
Mohammad Naguib dan Gamal Nasser.
Penubuhan Republik Arab Mesir yang asasnya bersifat kiri dan
progresif tetap tidak memberi ruang sistem demokrasi bagi membolehkan ketua
negara dipilih oleh rakyat. Hinggalah ketua negara akhir rejim tentera ini,
Hosni Mubarak jatuh akibat kebangkitan rakyat Arab yang turut merebak ke
Kaherah.
Kebangkitan yang menuntut sistem demokrasi, urus tadbir baik
dan pembangunan untuk rakyat akhirnya membuka ruang kepada Ikhwan memperoleh
kuasa melalui kemenangan dalam pilihan raya dewan perundangan dan presiden.
Keadaan ini bukan saja mengejutkan tetapi merupakan satu
ironi. Kebangkitan rakyat Mesir ini tidak digerakkan oleh Ikhwan tetapi
berpunca daripada apa yang berlaku di Tunisia dan seterusnya digerakkan oleh
kaki tangan syarikat Facebook.
Cumanya Ikhwanul sejak penubuhannya pada tahun 1920-an telah
muncul sebagai pergerakan sosial yang memberi perkhidmatan rakyat di samping
menjadi organisasi politik pembangkang paling tersusun dan menyeluruh.
Berjuang
Dari segi asasnya Ikhwan tidak memperjuangkan demokrasi
kerana ia merupakan gerakan Islam yang mahu berjuang untuk pembaharuan
masyarakat. Pengasasnya, Hassan Al-Banna berdakwah hingga ke kelab-kelab malam
kerana mendapati masyarakat Mesir pada zaman Raja Farouk begitu bobrok, iaitu
tidak bermoral dan tanpa semangat membangun.
Ikhwan bersepakat dengan gerakan nasionalis pimpinan Gamal
Nasser menggulingkan Farouk. Tetapi Nasser mempunyai fahaman lain. Beliau
memperjuangkan nasionalisme dan sosialisme tetapi tidak menerima fahaman
gerakan Islam.
Maka tidak hairanlah Nasser bukan saja menyingkirkan Ikhwan,
tetapi gerakan itu diharamkan dan pendokong-pendokongnya ditangkap, diseksa dan
dibunuh.
Maka dari keadaan ini muncullah syuhada Ikhwan seperti Sayid
Qutb yang mencorakkan pemikiran bagi gerakan itu, dengan pengaruhnya merebak ke
seluruh dunia.
Tetapi semasa Anwar Sadat dan Hosni Mubarak, Ikhwan
menyesuaikan diri. Walaupun diharamkan, mereka tetap menyertai pilihan raya
melalui parti lain umpamanya Parti Buruh. Pilihan raya yang disertai mereka
pada zaman Mubarak dimanipulasi rejim tentera dan kuasa sebenar tidak pernah
dikembalikan kepada rakyat.
Tiba-tiba kini Ikhwan memikul tanggungjawab memenuhi
tuntutan rakyat yang mahukan demokrasi. Mereka menyertai pilihan raya ini melalui
Parti Kebebasan dan Pembangunan (JDP) dengan mengambil Parti Keadilan dan
Pembangunan (AK) Turki sebagai model.
Setelah menang, Mursi melepaskan keanggotaannya dalam Ikhwan
untuk menjadi presiden bagi semua rakyat Mesir. Beliau menimbangkan kemungkinan
akan melantik seorang Kristian Kibti dan seorang wanita sebagai naib presiden.
Walaupun gambar menunjukkan beliau mengimamkan sembahyang
selaku seorang pemimpin Muslim, tetapi komitmennya adalah untuk menjadi ketua
negara bagi semua rakyat Mesir tanpa mengira agama dan aliran fahaman.
Beliau tentu sedar, kemenangan yang diterima adalah tipis
dan banyak memberi undi kepadanya adalah kerana tidak ada calon lain. Tentulah
pendokong perubahan tidak tergamak untuk memilih Ahmad Shafik, wakil daripada
rejim tentera untuk menjadi presiden. Maknanya Mursi mesti tampil sebagai
presiden sekular dan demokratik. Cita-cita asal dan awal Ikhwan mesti
diketepikan dahulu.
Cabaran utama yang dihadapinya ialah bagaimana menghadapi
pihak tentera yang hakikatnya belum melepaskan kuasa mereka.
Tetapi Mursi pada Jumaat lalu pergi ke Dataran Tahrir dan mengangkat
sumpah secara simbolik sebagai presiden. Ia seolah-olah mahu memberitahu,
beliau mendapat kuasa daripada rakyat yang berhimpun di dataran itu, dan
bukannya pihak tentera. Majlis angkat sumpah rasmi berlangsung semalam.
Cabaran selanjutnya ialah bagaimana hendak memenuhi harapan
tinggi rakyat yang telah lama terpinggir dan diabaikan oleh rejim Mubarak.
Tentu perubahan tidak boleh dibuat mendadak kerana sememangnya tidak mungkin.
Ia adalah suatu perjalanan panjang yang memerlukan banyak pengorbanan.
Sementara itu, pihak lain yang mahukan kuasa, umpamanya dari
kalangan golongan nasionalis kiri, liberal sekular, golongan Salafi yang
ekstrem dan pihak tentera sendiri akan terus mengganggu beliau serta Ikhwan.
Tambahan pula Mesir mempunyai kedudukan geopolitik yang unik
dan penting. Ia bukan saja sewajarnya menjadi negara pemimpin Arab, tetapi juga
umat Islam. Tanggungjawab bagi membebaskan Palestin juga ada pada bahu Kaherah.
Apabila melibatkan Israel, sudah pasti Amerika Syarikat (AS) yang berjanji akan
terus memberi bantuan kepada Mesir mengharapkan Mursi akan tetap menjadi sekutu
mereka walaupun berlatar belakang gerakan Islam. Mursi diharapkan oleh AS akan
menjadi pemimpin yang dapat menjayakan Mesir sebagai negara dan seterusnya
mendapatkan penyelesaian bagi isu Palestin.
Cabaran
Tugas Mursi ternyata berat. Tetapi proses politik
antarabangsa acap kali di luar perkiraan pelaku-pelakunya. Lebih-lebih lagi
dalam sistem demokrasi di mana pemimpin hanya mampu memerintah paling lama
ialah dua penggal. Keadaan akan terus dalam suasana tidak menentu.
Apa yang nyata, sesuatu perubahan besar yang tidak
disangka-sangka boleh berlaku di Timur Tengah. Buat masa ini pertumpahan darah
yang banyak di Syria menjadi perhatian. Pendokong-pendokong Ikhwanul Muslimin Syria
banyak yang dibunuh.
Mursi pasti perlu memainkan peranan menyelamatkan rakyat
Syria daripada terus menjadi mangsa kekejaman rejim Baath, lebih-lebih apabila
bercampur dengan faktor mazhab. Hubungan Sunah-Syiah juga menghadapi cabaran.
Dalam keadaan ini, ia juga menarik campur tangan Iran. Mursi
pun sudah memberi amaran bahawa beliau tidak akan menerima kunjungan duta Iran
selagi Teheran tidak menghentikan sokongan kepada Damsyik.
Kalau dari segi persaingan antara AS melawan
penentang-penentangnya, maka Mesir menjadi sekutu Barat.
Kebangkitan rakyat Arab yang walaupun telah menjatuhkan
diktator-diktator sokongan Barat, tetapi penggantinya yang menang pilihan raya
adalah terus bersekutu dengan mereka.
Maka bila rejim Damsyik akhirnya nanti tumbang, Syria juga
akan bersama Barat. Maka negara yang tinggal menentang AS ialah Iran.
Pastinya menurut idealisme Ikhwan, mereka tidaklah mahu
bersekutu dengan AS dan Barat.
Tetapi buat masa ini dalam melindungi kepentingan rakyat dan
negara, mereka tidak dapat lari daripada bersekutu dengan AS .
Perkiraan rakyat biasa bukanlah percaturan geopolitik jangka
panjang. Apa yang penting ialah kehidupan seharian yang lebih baik dengan
anak-anak muda berpeluang mendapatkan perkhidmatan keperluan asas seperti
kesihatan, pendidikan dan peluang pekerjaan yang luas.
Tuntutan asas inilah yang mencetuskan kebangkitan rakyat
Arab. Setelah gagal pada masa kediktatoran kiri dan kanan, kini orang muda
terutamanya mengharapkan demokrasi dan kebebasan dapat memenuhi harapan mereka.
Tetapi jika dilihat terhadap apa yang berlaku di Eropah,
sistem demokrasi dan kebebasan semata-mata tidak menjamin kejayaan sesebuah
negara.
Untuk mendapatkan kejayaan akhirnya bergantung juga pada
kepimpinan di semua peringkat dalam sesebuah negara. Termasuk juga pihak
pembangkang dalam negara berkenaan.
Presiden-presiden Mesir terdahulu hebat-hebat belaka.
Mohammad Naguib, Gamal Nasser, Anwar Sadat dan Hosni Mubarak. Tetapi mereka
gagal memberikan kesenangan kepada rakyat biasa Mesir.
Maka kini Mursi pula diberi amanah untuk memenuhi harapan
rakyat. Bila pihak tentera benar-benar menyerahkan kuasa kepada Mursi, maka
Mesir memasuki era demokrasi baru.
Tetapi kejayaan belum pasti lagi.
Sumber : http : //www.utusan.com.my/
Tiada ulasan:
Catat Ulasan