Budaya inovasi majukan teknologi hijau tempatanOleh Dr Zaini Ujang
SALAH satu nilai aspirasi dalam konsep 1Malaysia yang dikemukakan Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Razak ialah budaya inovasi. Dalam pengertian mudah, budaya inovasi merujuk kepada kesediaan berubah, mencuba perkara dan cara baru dalam seluruh aspek kehidupan untuk kebaikan dan penyelesaian kreatif.
Dari segi konsep, budaya inovasi merangkumi kreativiti dan inovasi yang menjadi penggerak kepada pertumbuhan ekonomi masa depan menerusi gagasan 'ekonomi inovasi'. Kreativiti membabitkan pemikiran, idea dan gagasan baru.
Inovasi pula menjurus kepada penambahbaikan dan penyesuaian kepada pemikiran, idea atau gagasan sedia ada. Budaya inovasi tidak boleh hanya dikhususkan kepada ahli sains atau pakar teknologi, tetapi perlu difahami dan diamalkan seluruh lapisan masyarakat dalam segala bidang, termasuk bidang yang selama ini penuh dengan birokrasi seperti pentadbiran awam.
Justeru, dasar dan inisiatif perlu dirangka segera supaya kreativiti dan inovasi diperluaskan dimensi, amalan dan penghayatannya. Semua lapisan masyarakat perlu didedahkan supaya dapat memahami aspirasi budaya inovasi untuk memacu perubahan dan pembangunan dalam konteks mendahulukan kepentingan rakyat dan mengutamakan pencapaian.
Pada hemat saya, budaya inovasi perlu diberi keutamaan dan diserlahkan sekurang-kurangnya dalam tiga sektor utama iaitu pendidikan, pentadbiran awam dan pembangunan teknologi.
Sektor pendidikan adalah wasilah pembentukan rakyat yang memiliki sifat dan budaya hidup maju, termasuk nilai aspirasi berbudaya ilmu, inovasi, berprestasi tinggi, ketepatan, integriti, kesetiaan, ketabahan, kebijaksanaan dan sebagainya. Menerusi pendidikan, bibit dan cara hidup inovatif boleh disuburkan dengan mudah mengambil kira pelbagai aspek seperti pemikiran, pembangunan kerjaya, semangat keusahawanan dan pembangunan teknologi.
Sehubungan itu, persekitaran pembelajaran kreatif dan inovatif perlu disediakan, bermula dengan anjakan minda, khususnya di kalangan warga pendidik. Anjakan paradigma perlu dalam konteks pembangunan modal insan dan ekosistem pendidikan, malah perlu dijelmakan dalam konteks imej korporat. Sebagai nota kaki, tagline Universiti Teknologi Malaysia diberi nafas baru kepada 'Menjana minda kreatif dan inovatif' sejak awal 2009.
Pentadbiran awam juga penting untuk menyemarakkan ekosistem dan budaya inovasi sebagai simbolik terhadap komitmen dan aspirasi kerajaan. Sebenarnya, tidak sukar pentadbiran awam melakukan anjakan kepada budaya inovasi kerana sebagai pelaksana dan penghubung antara pembuat dasar dan rakyat, maka penambahbaikan adalah satu inisiatif berterusan.
Seiring perubahan zaman, maka sentiasa banyak aspek perlu ditambah nilai dan dipertingkatkan. Cadangan, teguran dan maklum balas yang sering kali dikemukakan pelbagai pihak menerusi lisan dan tulisan menjadi pemangkin memudahkan amalan dan penghayatan inisiatif serta amalan inovatif.
Dalam dunia semakin rencam dengan perubahan ekonomi negara ke tahap lebih tinggi, maka pembangunan teknologi perlu dipergiatkan menerusi budaya inovasi. Negara kita tidak lagi boleh bergantung sepenuhnya kepada teknologi asing dalam semua bidang. Ketika ini negara rantau Asia, khususnya China, Korea Selatan, Singapura dan Taiwan, semakin memberi tumpuan kepada pembangunan ekonomi berasaskan inovasi tempatan.
Untuk itu penyelidikan dan pembangunan (R&D) dalam ekosistem lebih inovatif menjadi keutamaan. Korea Selatan sebagai contoh dalam proses merealisasikan dasar memperuntukkan lima peratus kepada R&D daripada Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK), manakala Malaysia menetapkan 1.5 peratus pada 2010.
Salah satu strategi Malaysia dalam R&D ialah pembangunan dan inovasi teknologi hijau sebagai wasilah untuk mencapai pelestarian secara lebih terencana, holistik dan bersepadu. Selain memanfaatkan sektor perkhidmatan tempatan seperti tenaga, air, kebersihan awam dan alam sekitar, teknologi hijau juga dijangka menjadi 'teknologi lestari masa depan' untuk keperluan global yang semakin tercemar dan penghakisan sumber.
Perlu juga dijelaskan bahawa 'kehijauan' teknologi hijau tidak boleh diukur semata-mata menerusi inovasi komponen kitar semula, penggunaan sumber daripada bahan buangan atau pengurangan penggunaan bahan api fosil. Kadang-kala, jenama hijau digunakan sewenang-wenangnya kerana wujud beberapa aspek hijau seperti kitar semula tetapi hakikatnya tidak lestari dan inovatif daripada perspektif holistik.
Kesan kepada alam sekitar tidak jauh bezanya dengan produk biasa, dan sudah pasti kurang kompetitif dalam pasaran global.
Demikian juga beberapa aspek budaya inovasi selaras dengan gagasan 1Malaysia dan ekonomi inovasi. Nilai tinggi dalam pendidikan dan pentadbiran awam perlu dimantapkan dan diutamakan. Justeru budaya inovasi perlu difahami dan dihayati. Ekosistem inovasi perlu disemarakkan dalam seluruh aspek kehidupan rakyat Malaysia.
Prof Datuk Dr Zaini Ujang ialah Naib Canselor Universiti Teknologi Malaysia (UTM) dan Pengerusi Majlis Kualiti Alam Sekeliling Malaysia
Sumber :http: //www.bharian.com.my/
Tiada ulasan:
Catat Ulasan