Oleh : Khairul Azhar Bin Idris
KELUARGA adalah asas kepada
pembinaan sesebuah masyarakat dan negara. Bagi mewujudkan sesebuah masyarakat
dan negara yang baik dan sihat, unit kekeluargaan perlulah berada dalam keadaan
yang sihat.
Kesihatan itu pula bukan hanya
tertumpu kepada fizikal, tetapi juga mental dan jiwa, kestabilan emosi,
kerohanian dan tingkah laku. Terdapat beberapa perkara berkaitan dalam aspek
pemantauan kesihatan mental ini yang perlu dilakukan bagi memastikan agar
objektif penjagaan kesihatan mental, iaitu pemuliharaan kesihatan mental yang
baik dan berkekalan, tercapai.
Pemantauan ialah satu proses yang
melibatkan pemerhatian. Apa yang ingin diperhatikan ialah mengenal pasti
sebarang perubahan tidak wajar atau kemerosotan tahap kesihatan mental yang
berlaku dalam anggota keluarga agar perubahan itu tidak mendatangkan
kemudaratan kepada sesiapa sama ada individu, keluarga atau orang ramai.
Tanggungjawab dalam memantau
sebarang perubahan yang berlaku itu sebenarnya terletak kepada setiap anggota
masyarakat, iaitu terdiri daripada ahli keluarga, seperti suami isteri atau
pasangan, adik-beradik, anak-anak dan lain-lain. Turut berperanan ialah rakan,
jiran tetangga, para guru dan majikan.
Anggota masyarakat perlu
memainkan peranan ini demi kesejahteraan masyarakat di sekeliling mereka.
Proses pemantauan terhadap perubahan ini dilakukan bagi membantu dalam proses
pemeriksaan dan penilaian lanjut oleh pihak berwajib. Sementara itu, proses
pemeriksaan pula dilakukan sebagai elemen penting untuk memantau perubahan itu.
Adalah tidak wajar apabila tiada pemantauan atau pemeriksaan dilakukan terhadap
individu yang menunjukkan perubahan yang pelik dan meragukan terhadap status
mental dan emosi mereka.
Sebarang perubahan yang meragukan
dan yang menunjukkan kemerosotan tahap kesihatan mental perlu dirujuk kepada
pihak berwajib agar dapat dilakukan pemeriksaan lanjut bagi menentukan status
sebenar tahap kesihatan mental seseorang itu. Matlamat utama dilakukan
pemeriksaan ialah bagi menilai sejauh mana keseriusan yang dialami dan
seterusnya memastikan apakah risiko yang bakal mengundang akibat daripada
perubahan itu.
Persoalannya ialah apakah yang
ingin diuji atau diukur itu dan sejauh manakah ujian itu mampu menentukan
status mental atau emosi seseorang serta menilai apakah risiko yang bakal
dialami nanti?
Persoalan lain yang timbul adakah
individu yang dinilai itu benar-benar memberikan kerjasama dan respons yang
jujur dan menepati matlamat dilakukan penilaian? Walau apa pun keadaannya,
adalah dituntut agar penilaian yang dilakukan itu memiliki tahap kesahihan dan
ketepatan yang tinggi bagi menghasilkan respons dan keputusan yang tepat dan
dipercayai.
Timbul juga persoalan lain
berkaitan pemeriksaan kesihatan mental ini, iaitu siapakah kumpulan sasaran
yang perlu menjalani, adakah ia terdiri daripada individu yang diragui status
kewarasannya semata-mata, atau termasuk juga kepada sesiapa sahaja yang secara
sukarela ingin mengetahui status dan risiko kesihatan mereka berkaitan
kestabilan mental dan emosi.
Namun pada hakikatnya, suasana
semasa dalam perkhidmatan kesihatan di negara ini berkaitan ujian kesihatan
mental dan emosi khususnya, menyaksikan bahawa bukanlah menjadi sesuatu
tuntutan kepada orang awam itu untuk menjalani ujian kesihatan mental, apatah
lagi menjalaninya secara berkala atau tahunan.
Keperluan ini tidak wujud kerana
masyarakat belum lagi dididik, atau mempunyai pengetahuan berkaitan keperluan
untuk menjaga agar tahap mental dan emosi mereka sentiasa dalam keadaan stabil.
Walau bagaimanapun, sejak
kebelakangan ini, timbul beberapa saranan dan cadangan daripada beberapa agensi
kerajaan untuk mengadakan ujian saringan kesihatan mental bagi pasangan yang
bakal berkahwin, sama seperti ujian yang dikenakan kepada bakal pengantin dalam
ujian saringan terhadap status jangkitan HIV dan lain-lain.
Saranan ini perlu dilihat dari
sudut yang positif kerana ia akan membawa banyak kebaikan, seperti hak untuk
mendapatkan rawatan berkaitan yang lebih lanjut jika ada isu. Tetapi apa yang
turut sama penting ialah ujian itu bukan hanya tertumpu kepada bakal pengantin,
tetapi perlu diperluaskan melibatkan pasangan yang telah berkahwin serta kepada
seluruh anggota keluarga.
Selain itu, ada juga saranan agar
ujian saringan dilakukan kepada bakal guru. Ia juga baik kerana mampu mengenal pasti
pelbagai latar belakang dalam diri dan personaliti para guru yang sebenarnya
akan turut mempengaruhi pemikiran dan emosi mereka serta akhirnya menjejaskan
proses pembelajaran dalam kalangan anak-anak murid mereka. Walaupun kesan
daripada masalah itu bukanlah sampai ke tahap tindakan undang-undang di negara
ini, tetapi ia ada kesan perundangan jika mereka ini berada di luar negara dan
jika ia berlaku, semuanya sudah terlambat.
PENULIS ialah Felo Pusat Kajian Ekonomi dan Kemasyarakatan Institut Kefahaman Islam Malaysia (IKIM).
Sumber : http : //www.utusan.com.my/
Tiada ulasan:
Catat Ulasan